Fikret Çeşmeli – Oyuncu ve Müzisyen

1963 yılında Konya’nın Kozanlı kasabasında doğdu. Henüz 14 yaşında iken, babasının 1966 ylında işçi olarak gittiği İsveç’e yerleşti. 1975 yılında Mazlum Kiper ve Kenan Gündoğdu’nun kurduğu Keloğlan çocuk tiyatrosuna katıldı. 40 yıl sonra, İsveç doğumlu, sosyoloji öğrencisi Emrah Sönmez bu grupla ilgili, Fikret Çeşmeli’nin baş karakterini oluşturduğu ”Bir Aslan Olabilirim” belgesel filmini yaptı. Bir çok festivalde gösterilen film Hollywood’da en iyi yabancı film ödülü aldı. Çeşmeli bağlama çalmayı İsveç’te öğrendi. Ahmet Tekbilek’ten ders aldı. Orta ve lise öğrenimine paralel olarak müzik ve tiyatro çalışmalarına kesintisiz devam etti. Bu güne kadar 3 solo albüm yaptı. Türk şairlerin şiirlerini besteledi. 1993 yılında İsveç Devlet Tiyatrosu’na girdi. 1990’lı yılların sonlarında Svenskarna (İsveçliler) grubunu kurdu ve bu grupla da 1 adet albüm yaptı. Etnik müzik yapan grubun elemanları Türkiye, İspanya/Fransa, Rusya, Uganda ve Meksika kökenli. Svenskarna ile İstanbul Cemal Reşit Rey konser salonunda, Gökova/Akyaka’da ve Marmaris’te konserler verdi. Belgesel film çekilen bu gruba, 2017 Stockholm film festiveli tarafından 3 büyük ödül birden verildi. Çeşmeli sinema filmlerinde, İsveç TV dizilerinde, radyo oyunlarında oynadı. 1995 yılında en iyi oyuncu ödülü aldı. 2008 yılında İsveç besteciler derneği, SKAP tarafından başarılı besteci ödülü verildi. Müzik araştırmacısı Andedrs Hammarlund Fikret Çeşmeli hakkında doktora tezi hazırlayıp kitap olarak yayımladı. Çeşmeli, Dede Korkut Hikayeleri’nde yer alan Deli Dumrul’u İsveççeye çevirdi ve İsveç Devlet Tiyatrosu’nda başrolü de kendisi oynadı. 1995 yılında kendisinin hazırlayıp oynadığı Nasrettin Hoca fıkrakarından oluşan tek kişilik müzikli oyunu İsveççe olarak sahneledi ve bu oyunu hâlen oynamakta. Fikret Çeşmeli 2010 ylında metnini yazıp müziğini yaptığı ”Karagöz’ün maceraları”, gölge oyununu ilk defa İsveççe olarak İsveç sahnelerine taşıdı. 2015 yılında anılarını anlatan kitabını İsveççe olarak yazdı. (Brinnande snö och torrt regn) Aynı yıl, Çeşmeli’ye ödül bu sefer Türkiye’den geldi; ”XV. Direklerarası Seyirci Ödülleri”, sanatçıya ”Tiyatro için Emek ödülü” verdi. 2021 yılında Çeşmeli kitabını Türkçeye çevirdi. Kitap Alternatif Yayıncılık tarafından ”Alev Alev Kar ve Kupkuru Yağmur” adında, Türkiye’de yayınlandı. Fikret Çeşmeli, 2018 yılında kitabının bazı bölümlerini tek kişilik müzikli tiyatroya, Az Gittik Uz Gittik başlıklı olarak Türkçe’ye uyarladı ve oynadı. Ayrıca Çeşmeli bu oyunun İsveççe versiyonunu da Sürüden Ayrılanı Kurt Yer olarak yazdı ve şu an oynamakta.

Fikret Çeşmeli’nin görev aldığı tiyatrolar ve oynadığı oyunlar:

2023 – 2023

Oğlan ve Deniz Kızı – Uppsala Şehir tiyatrosu

Yazan ve yöneten: Emma Roswall

2022 –

Sürüden Ayrılanı Kurt Yer – Gyllene Draken Tiyatrosu (Bu oyun hem İsveççe hem de Türkçe oynanır)

Yazan ve oynayan: Fikret Çeşmeli

Yöneten: Michael Cocke

2019 – 2020

Baba, Eş ve Savaş Suçlusu – İsveç Devlet Tiyatrosu

Yazan: Danjin Malinovic

Yöneten: Michael Cocke

Müzik: Fikret Çeşmeli

2018 – 2019

Az Gittik Uz Gittik (Türkçe)

Yazan ve oynayan: Fikret Çeşmeli

Yönetmen ve Dramaturji: Burcu Ada Soysop

2014 – 2017

Aşk Özgürdür – Gävle Halk Tiyatrosu / Örebro Tiyatrosu

Yöneten: Michael Cocke

Dramaturg: Åsa Lindholm

2010 – 2011

Karagöz’ün İsveç Macerası (Gölge oyunu) – Gävle Halk Tiyatrosu

Metin ve müzik: Fikret Çeşmeli

Yöneten: Michael Cocke

2009 – 2010

Bir Türk, Bir İbne, Bir Şilili – Gävle Halk Tiyatrosu

Yazan: Gertrud Larsson

Yöneten: Michael Cocke

2008 – 2009

Geyik Avcıları – Gävle Halk Tiyatrosu

Yazan: Gertrud Larsson

Yöneten: Michaela Granberg

2008 – 2009

İki Efendinin Uşağı – Gävle Halk Tiyatrosu

Yazan: Carlo Goldoni

Yöneten: Michael Cocke.

2005 -2006

Bir Gül Kanar Gurbetten – İstanbul Şehir Tiyatroları

Yazan: Mustafa Arslan

Yöneten: Michael Cocke

2002 – 2008

Töre ve namusu konu alan 3 ayrı oyun –  İsveç Devlet Tiyatrosu ve Uppsala Şehir Tiyatrosu

Elektra’nın Kız Kardeşleri 

Elektra’nın Erkek Kardeşleri

Elektra Show (Anne babaları)  

Yazan: Åsa Lindholm, Christian Augrell, Anders Duus, Gertrud Larsson, Mikael Olsson ve Olof Willgren.

Yöneten: Michael Cocke

1998 – 2000

Pingst – Uppsala Şehir Tiyatrosu

Yazan: David Edgar

Yöneten: Jasenko Selimovic

Şehirde Bir Kürt – Uppsala Şehir Tiyatrosu

Yazan: Adde Malmberg, Johan Schildt ve Robert Sjöblom.

Yöneten: Peter Harryson.

Venedik Taciri – Uppsala Şehir Tiyatrosu

Yazan: W. Shakespeare

Yöneten: Voula Kereklidou.

2000 – 2001

Pizzacı Abdullah – Tiyatro Replica

Yazan ve Yönenen: Hannu Böök.

Müzik: Fikret Çeşmeli

1993 – 1997

Bin Bir Gece Masalları – İsveç Devlet Tiyatrosu

Oyunlaştıran: Torbjörn Säfve.

Yöneten: Chris Torch.

Müzik: Vladimir Dikanski ve Fikret Çeşmeli

Çay Evi – İsveç Devlet Tiyatrosu

Yazan: Anna-Maria Ingerö (Monolog. Fikret Çeşmeli’nin kendi hikayesi)

Yöneten: Chris Torch

Kurban – İsveç Devlet Tiyatrosu

Yazan: Güngör Dilmen

Yöneten: Leif Stinnerbom

Tanrının Gölgesinde – İsveç Devlet Tiyatrosu

Yazan: Mia Törnqvist.

Yöneten: Maria Hörnelus

Ayaktakımı Arasında – İsveç Devlet Tiyatrosu

Yazan: Maksim Gorki

Yöneten: Göran Stangertz

Celestina – İsveç Devlet Tiyatrosu

Yazan: Fernando De Rojas

Yöneten: Leif Stinnerbom

Kısa Oyunlar:

Mimer’in Kaynağından – İsveç Devlet Tiyatrosu

Deli Dumrul (Bir Dede Korkut Hikayesi)

Çeviri: Fikret ve Hülya Çeşmeli

Yöneten: Leif Stinnerbom

Tacir Josef ve Güzel Leila – İsveç Devlet Tiyatrosu

Çeviren: Susan Taslimi

Yöneten: Leif Stinnerbom

Lustig ve Aziz Pär – İsveç Devlet Tiyatrosu

Yöneten: Leif Stinnerbom

Hamlet – İsveç Devlet Tiyatrosu

Yazan: W. Shakespeare

Yöneten: Leif Stinnerbom

1995 –

Nasrettin Hoca’nın Köyüne Yolculuk

Hazırlayan ve oynayan: Fikret Çeşmeli

1984 – 1985

Yolcu – Stochkolm Gurbet Tiyatrosu

Yazan: Nazım Hikmet

Yönetnen: Mazlum Kiper

1990 – 1991

Kongo’da Kaplanlar Var Mı? – El Grillo Tiyatrosu

Yazan: Bengt Ahlfors, Johan Bargum

Yöneten: Jorge Capellan

1985 – 1987

Düğün Yada Davul – Halk Oyuncuları (Avrupa turneleri)

Yazan: Haşmet Zeybek

Ynöneten: Ayşe Emel Mesçi

Hücrem – Halk Oyuncuları

Yazan: Yılmaz Güney

Oyunlaştıran: Mahmut Gökgöz

Yöneten: Ayşe Emel Mesçi

Fikret Çeşmeli enmansshow Az Gittik Uz Gittik 2018
Fikret Çeşmeli skådespelare, enmansshow i Az Gittik Uz Gittik 2018
Riksteatern: "Elektra show" Fikret Çesmeli som sångaren "IBO"
Fikret Çeşmeli, Skådespelare, Riksteatern, Regi: Michael Cocke